نمای بیرونی یک ماشین زیبایی آن را مشخص می‌کند در حالی که فضای داخلی نشان می‌دهد که ماشین چه کاری می‌تواند برای ما انجام دهد. ما در اکثر مواقع به ندرت به مهم‌ترین بخش یک خودرو یعنی موتور آن توجه می‌کنیم. موتور اولین چیزی است که ذهن علاقه مندان به ماشین را به خود مشغول می‌کند، اما برای مردم عادی احتمالا آخرین مورد است. قبل از اینکه فکر کنید مشخصات موتور و مسافت پیموده شده تنها حقایقی هستند که اهمیت دارند، دانستن کمی بیشتر در مورد موتور خودرو می‌تواند تفاوت بین انتخاب ماشین مناسب و صرفه‌جویی در هزینه‌های سرویس را مشخص کند. در ادامه این مطلب از وبلاگ سفیر فرتاک پارسه،با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری درباره انواع موتور خودرو در اختیارتان قرار دهیم.
چیدمان و ساختار موتور خودرو
در ساده‌ترین عبارت، چیدمان موتور به ترتیب و تعداد سیلندرهای یک موتور اشاره دارد. انواع مختلفی از چیدمان موتور وجود دارد، با این حال، از سه نوع چیدمان موتور در بیشتر خودروها استفاده می‌شود. در ادامه انواع چیدمانی که در موتور خودروها مورد استفاده قرار می‌گیرند را معرفی می‌کنیم.
چیدمان موتور مستقیم یا خطی
رایج‌ترین طرح مورد استفاده، طرح موتور مستقیم یا خطی است. همانطور که از نام آن پیداست، سیلندرها به صورت عمودی در یک خط یا پشت سر هم قرار می‌گیرند. این نوع چیدمان موتور بسته به تعداد سیلندرها، می‌تواند به صورت موازی یا عمودی نیز باشد. هنگامی که موتور به موازات خودرو قرار می‌گیرد، طرح موتور به عنوان مستقیم (Straight) شناخته می‌شود و هنگامی که عمود بر خودرو قرار می گیرد، طرح خطی (Inline) است.
موتورهای مستقیم یا خطی به دلیل فرآیند ساخت و نصب آسان و ارزان به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند. موتورهای درون خطی به دلیل ساختار جمع و جور و توانایی قرار دادن سایر اجزای خودرو در اطراف آن، در خودروهای خانوادگی سطح پایه مانند هاچ بک دیده می‌شوند. از طرف دیگر موتورهای خطی می‌توانند سیلندرهای بیشتری داشته باشند و در نتیجه قدرت بیشتری را تولید می‌کنند. سدان‌های لوکس مانند آن‌هایی که از خانواده BMW یا مرسدس بنز هستند، از این موتورها در زیر کاپوت خود استفاده می‌کنند.
چیدمان موتور تخت
بر خلاف موتور مستقیم، یک موتور تخت سیلندرهای خود را به صورت افقی قرار می‌دهد. این موتور به دلیل حرکت پیستون‌ها که شبیه به موتورهای باکسر هستند، به نوع تخت معروف می‌باشند. موتور باکسر یک موتور متعادل است و به منظور ایجاد تعادل در ارتعاشات ناشی از نیروی ایجاد شده در اثر حرکت پیستون‌ها استفاده می‌شود.یکی دیگر از جنبه‌های مثبت موتورهای تخت، مرکز جرم پایین آن است که هندلینگ خودرو را بهبود می‌بخشد.
همچنین به دلیل مساحت سطح بالایی که دارد، تمامی سیلندرها را به طور مساوی با هوای بیرونی خنک می‌کند. در مقایسه با موتورهای مستقیم یا خطی، ساخت موتورهای تخت یا فلت (Flat) گران‌تر است و به دلیل شکل گسترده آن‌ها توسط بسیاری از خودروسازان ترجیح داده نمی‌شود. تنها خودروسازانی که از موتور باکسر در خط تولید خود استفاده می‌کنند، برندهای پورشه و سوبارو هستند.
چیدمان موتور V
موتور V یک طرح موتور بسیار محبوب است و تقریبا در تمام خودروهای با عملکرد بالا قابل مشاهده است. کناره‌های سیلندر، یعنی محفظه‌ای که پیستون‌ها در آن حرکت می‌کنند، به گونه‌ای چیده شده که وقتی موتور از جلو مشاهده می‌شود، یک حرف V را نشان دهد.
ویژگی که این طرح را از سایر موتورها متمایز می‌کند، این است که سیلندرهای بیشتری را می‌تواند در فضای کمتری جای دهد. این موضوع به معنای قدرت بیشتر در عین حفظ ظاهر زیبایی خودرو است. موتور V نسبت به یک موتور مستقیم یا خطی مستعد تولید ارتعاش بیشتری بوده و ساخت آن‌ها پیچیده‌تر است، بنابراین به مراتب تعمیر آن‌ها نیز گران‌تر خواهد بود. با این حال، این نوع چیدمان قدرت بیشتری تولید می‌کند، زیرا همه پیستون‌ها در فاصله زمانی کمتری به نقطه انفجار می‌رسند.
تقریبا تمام خودروسازان رده بالا مانند فراری، آلفارومئو، مرسدس بنز به دلیل اندازه جمع و جور و توانایی خروجی بالا، طرح موتور V را انتخاب می‌کنند.
انواع سیلندر موتور
قدرت و عملکرد یک وسیله نقلیه، توسط شماره‌ها تعیین می‌شد. از زمانی که سیلندرها در موتور خودروها مورد استفاده قرار گرفتند و به دلیل سیستم‌های تزریق سوخت با تکنولوژی بالا و سایر اجزای کارآمد موتور، حتی موتورهای کوچک‌تر نیز خروجی بالاتری نسبت به موتورهای بزرگ‌تر ارائه می‌دهند. علاوه بر این، بازده سوخت موتور، صدا و توان خروجی آن به دلیل پیکربندی سیلندر و طرح موتور متفاوت است.
موتور سیلندر دوقلو
موتورهای دو سیلندر به ندرت در خودروها یافت می‌شوند، دلیل آن نیز قدرت خروجی کم است. با این حال، این پیکربندی را در بسیاری از موتور سیکلت‌ها مانند رویال انفیلد 650 و کاوازاکی نینجا 300 خواهید دید. در خودروها، تاتا نانوی معروف، موتور سیلندر دوقلوی را در زیر کاپوت خود دارد.
موتور سه سیلندر
موتورهای سه سیلندر بیشتر به دلیل صدای سردرد آورشان شناخته می‌شوند. این صدا نیز به دلیل دنباله شلیک و ارتعاش عجیبی است که آن‌ها ایجاد می‌کنند. با این وجود، آن‌ها از موتورهای دو سیلندر قدرتمندتر هستند و با گنجاندن توربوشارژرها، توان خروجی را افزایش داده و در عین حال راندمان را حفظ می‌کنند. موتورهای سه سیلندر در هاچ بک‌ها و حتی در اس یو وی یا سواری‌های جمع و جور مانند سوزوکی ماروتی سلریو (Maruti Suzuki Celerio) و تتا نکسون (Tata Nexon) استفاده می‌شود.
موتور چهار سیلندر
موتورهای چهار سیلندر به دلیل افزایش قدرت و کارایی، متداول‌ترین پیکربندی مورد استفاده برای خودروها هستند. این نوع پیکربندی بیشتر با طرح این لاین (Inline) یافت می‌شود که همراه با یک توربوشارژر یک موتور قدرتمند را ایجاد می‌کند. خودروهایی مانند هوندا سیتی، ماروتی سوزوکی سویفت و هیوندای النترا نمونه‌هایی از خودروهایی هستند که از موتورهای 4 سیلندر استفاده می‌کنند.
موتور پنج سیلندر
یکی دیگر از ساختار که به ندرت دیده می‌شود، موتورهای 5 سیلندر است که تولیدکنندگان خودروهای لوکس مانند آئودی و ولوو اغلب از آن استفاده می‌کنند. با توجه به تعداد فرد سیلندرها، پیکربندی 5 سیلندر صدای عجیبی را تولید می‌کند که به آن تاب می‌گویند.
موتور شش سیلندر
پیکربندی شش سیلندر در اکثر خودروهای اسپورت مورد استفاده قرار می‌گیرد و به دلیل ارتعاش صدای بالا شناخته شده است. پیکربندی شش سیلندر بسته به خودرو می‌تواند از ساختار خطی یا طرح موتور V استفاده کند. سدان‌های لوکس مانند BMW سری 5، مرسدس بنز کلاس C از پیکربندی 6 سیلندر استفاده می‌کنند. موتورهای 6 سیلندر عمدتا با یک توربوشارژر یا سوپرشارژر جفت می‌شوند تا قدرت بالایی داشته باشند.
موتور هشت سیلندر و بالاتر
اگر 6 سیلندر برایتان کافی نبود، پیکربندی 8 سیلندر شما را به دسته سوپراسپرت‌ها می‌رساند. پیکربندی 8 سیلندر و بالاتر اغلب در طرح موتور V استفاده می‌شود. ابَرخودروهایی مانند بوگاتی شیرون دارای موتور W16، یعنی 16 سیلندر در طرح W، فراری F8 Tributo با V8 و لامبورگینی آونتادور V12 هستند. خودروهایی با چنین پیکربندی قادر فراهم سرعت‌های بالا و گشتاور فوق‌العاده‌ای هستند، صدای این موتورها از غرش تا صدای جیغ بلند که به دلیل توربو شارژر فوق‌العاده‌ای که در درون موتور است، منتشر می‌شود، متفاوت خواهد بود.
سخن پایانی
در این مطلب از وبلاگ سفیر فرتاک پارسه با شما کاربران گرامی همراه بودیم و انواع موتور خودرو که تا به امروز ساده شده‌اند را معرفی نماییم. هر شرکت با توجه به نیاز خود و طراحی خودرو قادر به استفاده از هر کدام از این موتورها خواهد، اما امروزه در خودروهای سوپر اسپرت معمولا از موتورهای هشت سیلندر و بالاتر استفاده می‌شود که قدرت بسیار بالایی داشته و در مقابل به اکسیژن و سوخت بیشتری برای تولید قدرت نیاز دارند. این موضوع باعث افزایش مصرف سوخت چشمگیری نسبت به موتورهای سیلندر دوقلو، سه سیلندر، چهار سیلندر، پنج سیلندر، شش سیلندر می‌شود.
